Biografie van Henri Matisse

Henri Matisse (Le Cateau-Cambrésis, 31 december 1869 – Cimiez, nabij Nice, 3 november 1954) was een Frans kunstschilder en beeldhouwer. Hij staat bekend als de merkwaardigste Franse fauvist. 
Henri Matisse werd op 31 december 1869 geboren in een Franse rijke weversfamilie en groeide op in het plaatsje Bohain-en-Vermandois. Hij studeerde rechten in Parijs en kwam na zijn studie terecht bij het Openbaar Ministerie. Toen hij in 1890 zeer moeizaam herstelde van een blindedarmoperatie, begon hij bij wijze van tijdverdrijf prenten te kopiëren. Matisse werd gegrepen door het kleurgebruik en besloot zich volledig op de kunst te richten, tot ergernis van zijn familie.

Matisse keerde in 1892 terug naar Parijs, waar hij zich inschreef voor een cursus aan de Académie Julian. Hier werd hij door verschillende leraren flink bekritiseerd. Redelijk donkere en traditionele landschappen kenmerkten zijn werk deze periode. In deze tijd leerde hij wel veel kunstenaars kennen van wie invloeden in zijn werk later zichtbaar werden.

Zo maakte hij onder andere kennis met John Peter Russell, die hem weer liet kennismaken met schilderijen van de toentertijd nog onbekende Vincent van Gogh. Russell – en later Camille Pissaro, Gauguin en Cézanne – leerden hem veel en inspireerden hem rond het gebruik van kleur in schilderijen. Tijdens een trip naar Corsica in 1898 leerde Matisse daarnaast de zuidelijke, helle kleuren kennen die later veelvuldig in zijn werk terugkomen.

Hoewel de Fauvistische kunststroming rond 1908 op zijn einde liep, was de naam van Matisse gevestigd in de kunstwereld. Tussen 1906 en 1917 creëerde hij zijn invloedrijkste werken, wonend in het artistieke Montparnasse, samenwerkend met diverse kunstenaars en beeldhouwers Hij gaf naast zijn bezigheden van 1907 tot 1911 les aan toegewijde leerlingen in zijn eigen Académie Matisse. In 1912 en 1913 ging hij naar Marokko, waar zijn inspiratie voor de vele oriëntaalse odalisken die hij eind jaren tien en in de jaren twintig schilderde onder andere zijn oorsprong vond.

Terwijl hij in de jaren twintig in diverse grote projecten met verschillende kunstenaars participeerde, was zijn werk in de jaren dertig zeer onderscheidend van zijn eerdere kunst. Zijn werk werd abstracter en eenvoudiger, een voorbode voor het nieuwe materiaal en de nieuwe vorm die hij in de jaren veertig zou gebruiken. In deze jaren maakte hij namelijk vele kleurrijke collages, samengesteld uit verschillende geknipte stukken papier.

Tot op hoge leeftijd bleef Matisse een actief en betrokken kunstenaar. Op 3 november 1954 overleed Matisse op 84-jarige leeftijd, een ongekend kunstoeuvre achterlatend. Ooit omschreef hij het Fauvisme als ‘de moed om terug te keren naar de puurheid van betekenis’. Wat dit precies inhoudt blijft misschien vaag, maar evident is wel dat zijn werk van bijzondere betekenis was in de ontwikkeling van de moderne kunst.